خروپف چیست و چگونه آن را درمان کنیم

خروپف پدیده‌ای است که تقریباً همه ما در طول زندگی خود دست کم برای یک‌بار در طول خواب‌های شبانه خود آن را تجربه کرده‌ایم.

تقریباً همه ما در طول زندگی خود دست کم برای یک بار هم که شده در طول خواب‌های شبانه خود خروپف کرده‌ایم. شاید در نگاه اول تنها آسیب خروپف متوجه اطرافیان فرد در هنگام خواب شود، اما اگر بخواهیم به‌طور عمیق‌تر به بررسی تأثیرات این عارضه بپردازیم، شاید اولین موردی که قابل مشاهده باشد، تأثیر این عارضه بر کیفیت خواب خود فرد، خلق و خو و آستانه تحمل او در برابر مشکلات در صبح روز بعد است.

البته این موضوع تنها مورد تأثیر پذیر این عارضه نیست، خروپف‌ها حتی می‌توانند به روابط افراد یک خانواده نیز صدمه وارد کنند. به همان ترتیبی که ذکر شد، خروپف می‌تواند بر کیفیت خواب دیگر افراد خانواده همانند همسر فرد نیز تأثیر بگذارد. مقوله خروپف همواره در طول زندگی بشر مقوله‌ای پر حاشیه بوده که در بسیاری از فرهنگ‌ها با افسانه سرایی‌هایی همراه بوده است.

ما در این نوشته قصد داریم به بررسی دقیق‌تر این موضوع پرداخته و با ذکر عوامل این عارضه، با روش‌های کنترل آن آشناتر شویم.

اگر بخواهیم معنی علمی واژه خروپف و آنچه باعث آن می‌شود را بیشتر بررسی کنیم، شاید هیچ‌گاه نتوانیم یک عامل مشخص را برای وقوع خروپف در طول خواب‌های شبانمان معرفی کنیم. همان‌گونه که دلیل سرما خوردن ما می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد، دلیل واقعی خروپف همه ما نیز می‌تواند متفاوت باشد.

امروزه به‌طور تقریبی نیمی از مردان بزرگ‌سال خروپف می‌کنند. خروپف‌ها معمولاً جدی گرفته نمی‌شوند و به مسائلی همچون خستگی فرد در طول روز نسبت داده می‌شوند، اما این وضعیت گاهاً به‌منزله هشداری برای مطلع کردن فرد نسبت به عارضه‌های دیگری است. به‌عنوان مثال رنج طولانی مدت برخی خروپف‌ها که خبر از انسداد تنفسی خواب می‌دهد، معمولاً منجر به فشار خون بالا می‌شود و ممکن است باعث افزایش ضربان قلب و همچنین خطر ابتلا به حمله قلبی و سکته مغزی شود.

چرا خروپف می‌کنیم

دلیل اصلی ایجاد صدای خشمگین خروپف‌ها ارتعاش در مسیر تنفسی ما در هنگام خواب است. بافت‌های آرام و در حال استراحت سیستم تنفسی ما در هنگام خواب می‌توانند مانع از عبور مستقیم جریان هوا شوند و این صداها را تولید می‌کنند. در واقع می‌توان خروپف‌ها را در 4 گروه کلی قرار داد.
 

1. انسداد راه‌های هوایی بینی

برخی افراد تنها در فصولی که برای آن‌ها با آلرژی همراه است و یا زمانی که سینوس‌های عفونی دارند خروپف می‌کنند. همچنین بدشکلی‌های موجود در مسیرهای هوایی بینی همچون انحراف سپتوم بینی نیز می‌تواند در ایجاد این نوع خروپف‌ها مؤثر باشد.
 

2. ضعف ماهیچه‌ای زبان و گلو

یکی دیگر از عوامل ایجاد کننده خروپف استراحت و شل شدگی بیش از حد عضلات گلو و زبان است. در برخی مواقع، شل شدگی این عضلات می‌تواند بسیار شدیدتر از حالت عادی باشد و مسیر هوایی تنفس را مسدود کند. این حالت معمولاً پس از یک دوره خستگی بسیار شدید، مصرف الکل و داروهای خواب‌آور و یا پیری طبیعی اتفاق می‌افتد.
 

3. بزرگی بافت گلو

بزرگی بافت گلو که معمولاً در اثر چاقی مفرط ایجاد می‌شود یکی از دلایل شایع خروپف است. همچنین کودکان مبتلا به لوزه بزرگ نیز می‌توانند مستعد خروپف کردن‌های شدید باشند.

ساختار بدنی
مردان نسبت به زنان، راه‌های هوایی باریک‌تری دارند و به همین دلیل بیشتر در معرض خروپف کردن هستند. باریکی حلق، شکاف سقف دهان، بافت‌های لنفاوی بزرگ‌ شده و سایر موارد جسمانی که موجب خروپف کردن می‌شوند معمولا ژنتیکی هستند. هرچند نمی‌توانید در ساختار بدنی و ژنتیک‌تان دخالتی داشته باشید، اما می‌توانید با تغییر سبک زندگی و تغییر ساعت خواب و انجام تمرین‌های مناسب، خروپف‌تان را کنترل کنید.
 

4. بزرگ بودن زبان کوچک

بزرگ بودن زبان کوچک نیست می‌تواند مسیر هوایی بین گلو و بینی را مسدود کند. ارتعاش این اندام در حین تنفس، باعث ایجاد صدای خشن خروپف می‌گردد.
 

راه‌های جلوگیری از خروپف‌های شبانه

امروزه پزشکان و درمان گران راه‌های بسیار زیادی را برای جلوگیری از ادامه این عارضه پیشنهاد می‌کنند که در مجموع در دو گروه اصلاح رفتاری و دارویی جای می‌گیرند.



در ادامه با رعایت پیشنهادهای زیر می‌توانید برای همیشه از شر صدای وحشتناک خروپف شبانه رهایی یابید:
 

1. از مصرف الکل حتی‌الامکان قبل از خواب جلوگیری کنید
2. از خوابیدن در موقعیت‌های طاق باز دوری کرده و سعی کنید بر روی پهلوهای خود بخوابید
3. با استفاده از متکا و بالش‌های مناسب، سر خود را در موقعیتی بالاتر از سطح بدن قرار دهید
4. اختلالات مزمن آلرژیک خود را درمان کنید.
5. اصلاح مشکلات ساختاری بینی شما نیز می‌تواند مفید باشد. یکی از بدیهی‌ترین راه‌ها اصلاح تیغه منحرف بینی است.
6. همان‌طور که گفته شد، افزایش وزن می‌تواند خود عاملی برای میزان خروپف افراد شود. وزن خود را متعادل نگه دارید.
7. سعی کنید به‌صورت طبیعی بخوابید و برای خوابیدن از قرص‌های آرامش‌بخش کمک نگیرید
8. سیگار نکشید. سیگار کشیدن عاملی برای ایجاد خروپف در افراد است.
9. به‌اندازه بخوابید
10. استفاده از ابزار های اصلاح کننده که معمولا در قفسه های داروخانه ها موجودند نیز می تواند ما را کمک کند. باز کننده های مسیر هوا که به هنگام خواب در بینی نصب می شوند، یکی از این تجهیزات هستند.

چگونگی خروپف‌تان معلوم می‌کند که چرا خروپف می‌کنید

* اگر با دهان بسته خروپف می‌کنید، ممکن است نشان‌ دهنده‌ی وجود مشکلی در زبان‌تان باشد.
* اگر با دهان باز خروپف می‌کنید، ممکن است به بافت‌های حلق‌تان مربوط باشد.
* اگر فقط زمانی خروپف می‌کنید که به پشت خوابیده‌اید، احتمالا خروپف‌تان خفیف است و می‌توانید با تغییر الگوی خواب و سبک زندگی، برطرفش کنید.
* اگر در هر وضعیتی که می‌خوابید خروپف می‌کنید، پس دلیل خروپف‌تان جدی‌تر است و نیاز به درمان گسترده‌تری دارد.
 

شش تمرین مخصوص گلو برای درمان خروپف

مطالعات نشان می‌دهد تلفظ یک سری از حروف صدادار و پیچ و تاب دادن زبان به روشی خاص باعث تقویت عضلات در قسمت بالای سیستم تنفسی می‌شود، در نتیجه خروپف کاهش می‌یابد. تمرین‌های زیر می‌توانند مؤثر باشند:
 

1. چند بار در روز و هر بار به مدت ۳ دقیقه، حروف صدا دار (a- e- i- o- u) را با صدای بلند و کشیده تکرار کنید.
2. نوک زبان‌تان را پشت دندان‌های جلویی بالا قرار دهید و زبان را به عقب بکشید، این حرکت را هر روز ۳ دقیقه انجام دهید.
3. دهان‌تان را ببندید و لب‌ها را فشار دهید، ۳۰ ثانیه نگه دارید.
4. با دهان باز، فک‌تان را به سمت راست ببرید و ۳۰ ثانیه نگه دارید، برای سمت چپ هم تکرار کنید.
5. با دهان باز، عضلات پشت حلق را منقبض کنید، ۳۰ ثانیه این حرکت را تکرار کنید. در آینه نگاه کنید تا ببینید که زبان کوچک حتما بالا و پایین برود.
6. تمرین مفرحی هم وجود دارد و آن این است که آواز بخوانید! آواز خواندن می‌تواند کنترل عضلات حلق را بیشتر کند، سقف دهان را تقویت کند و خروپف ناشی از شُلی عضلات را کاهش دهد.

داود حاج محمد خانی محقق و پژوهشگر بیان کرد: علت اصلی خروپف در طب سنتی ایرانی– اسلامی وجود نزله به ویژه نزله سرد و تر در انتهای گلو، اطراف حنجره، گوش و دهان است. پس در نتیجه افرادی که دستگاه گوارش سردتری دارند؛ به علت تصاعد بخارات سرد، سرشان مرطوب می‌شود و چون مسیر بینی افراد خشک  است ماده مرطوب خارج نمی‌شود. و با تجمع آن در  قسمت‌هایی از حنجره که به آن اشاره شد موقع خواب مانع تنفس می‌شود. حال اگر فرد به حالت  طاق باز خوابیده  باشد؛ دهان باز می‌ماند و خر و پف شروع می‌شود.

این محقق و پژوهشگر طب سنتی ادامه داد: شاید این سوال برای خیلی از افرادی که خروپف می‌کنند پیش بیاید که چرا بعضی مواقع در گلوی خود احساس برآمدگی می‌کنند؟ درجواب باید گفت این برآمدگی در گلو هنگام خروپف کردن خلط چسبنده‌ای است که به مقدار کم یا زیاد پشت گلو حس می‌کنند و غالبا این افراد نفخ یا ورم معده و دستگاه گوارش دارند.

او بیان کرد: از نشانه‌های خروپف می‌توان به  بینی  خشک و غذا خوردن سریع افراد اشاره کرد. افرادی که خروپف می‌کنند باید غذایشان را آرام بخورند، از غذا‌ها و میوه‌های دارای مزاج سرد و‌ تر پرهیز یا کمتر استفاده کنند، مدت زمان بین غذا خوردن و خواب حدودا ۳ ساعت باشد و از مصرف دخانیات پرهیز کنند.

حاج محمد خانی در مورد روش‌های درمان خروپف با گیاهان دارویی  گفت: افراد می‌توانند با ترکیب ۱۵ گرم بابونه، ۱۰ گرم مرزن‌جوش، ۱۰ گرم سیاهدانه، ۱۵ گرم  بنفشه و کوبیدن این گیاهان مخلوطی بدست بیاورند و این ترکیب  را روزی یک قاشق مرباخوری با دو لیوان آب بجوشانند و گوش و بینی خود را بخور دهند و سپس این آب را صاف کنند و مایع به دست آمده را روزی ۳ بار در بینی استنشاق کنند. همچنین این افراد می توانند مخلوط عرق آویشن و برگ چنار را تهیه کرده و روزی دو فنجان میل نمایند و سکنجبین عنصلی که از پیاز عنصل تهیه شده را مصرف کنند، اما افرادی که اسید معده دارند این نکته را به یاد داشته باشند که این گیاه را همراه با آب گرم میل کنند.
 

استفاده از روغن‌های گیاهی برای درمان خروپف

این محقق و پژوهشگر طب سنتی درباره نحوه استفاده از روغن های گیاهی افزود: اگر بینی این افرد خشک است از روغن‌های مرطوب‌کننده مانند بنفشه استفاده کنند به این صورت که  روزی دو بار در بینی خود بچکانند، اگر در سطح شکم خود احساس سردی و لمس دارند می‌توانند با روغن‌های سیاهدانه و بابونه روزی دو بار شکم خود را چرب کنند.


منبع: سایت دکتردکتر
سایت چطور
سایت خبرنگاران جوان